Ostropest plamisty to dwuletnia roślina zielna dorastająca do 2 metrów wysokości. Ma ciemnozielone liście z biało nakrapianymi nerwami i spiczastymi, kolczastymi krawędziami. Fioletowe kwiaty zebrane są w duże, kolczaste koszyczki. Brązowe owoce mają długość do 6 mm.
Południowa Europa, północna Afryka i zachodnia Azja.
Dojrzałe owoce (Cardui mariae fructus). Niekiedy ziele.
Środek ochraniający wątrobę, poprawiający trawienie.
Owoce ostropestu plamistego stosowane są dla poprawienia trawienia przy niestrawności i schorzeniach dróg żółciowych. Owoce i wyciągi cenione są ze względu na właściwości hepatoprotekcyjne (w zatruciach wątroby, szczególnie toksynami muchomorów (Amanita) – falloidyną i alfa-amanityną). Używane przy przewlekłym zatruciu wątroby i jej marskości. Liście i ziele działają żółciopędnie i używane są we wspomagającej terapii chorób dróg żółciowych i wątroby.
Dawka dobowa wynosi 12-15 g suchych owoców lub wyciąg zawierający 200-400 mg sylimaryny.
Owoce zawierają do 30% tłuszczy i do 30% białka. Właściwości ochraniające wątrobę przypisywane są obecności sylimaryny (2-3%), czyli mieszaniny flawonolignanów. Składa się ona z sylibininy (ok. 50%0, izosylibininy, sylichrystyny i sylidianiny.
Sylimaryna zapobiega wnikaniu toksyn do komórek wątroby (hepatocytów) oraz stymuluje ich regenerację i produkcję nowych. Sylimaryna zwiększa przeżywalność pacjentów z marskością wątroby, spowodowaną najczęściej nadużywaniem alkoholu. Sylibinina podawana we wlewach poprawiała stan pacjentów w zapaści spowodowanej zatruciem muchomorem Amanita phalloides. Sylibinina przywraca syntezę białek w wątrobie, przeważnie hamowaną przez toksyny grzybów (np. amanityna). Skuteczność ostropestu u pacjentów z zatruciem wątroby i marskością została potwierdzona w badaniach klinicznych.